Zduny
leżą w zachodniej część Wysoczyzny Kaliskiej (Koźmińskiej), w odległości około 7 km od Krotoszyna i ok. 29 km od Ostrowa Wielkopolskiego. Przez miasto przebiegają:
- droga krajowa nr 15: Wrocław-Trzebnica-Zduny-Krotoszyn-Gniezno-Ostróda-Olsztyn,
- linia kolejowa Wrocław-Oleśnica-Zduny-Krotoszyn-Gniezno.
Historia
Powstanie w Zdunach ośrodka miejskiego silnie wiąże się z osobą Tomasza I, biskupa wrocławskiego. Położona na pograniczu Śląska i Wielkopolski miejscowość pozostawała własnością książęcą, sąsiadowała jednak z kompleksem dóbr biskupów wrocławskich wokół Milicza. Wskutek zabiegów biskupa książę Bolesław Pobożny polecił w 1261 sołtysowi Lamprechtowi lokowanie tu miasta na prawie średzkim. Brak zaangażowania władcy spowodował jednak zapewne niepowodzenie całej akcji, bowiem w 1266 Tomasz I uzyskał od księcia prawo własności Zdun ponownie określonych jako wieś, otrzymując wkrótce także zgodę na ponowną lokację miasta, do której doszło ostatecznie w 1267. Zduny pozostały miastem biskupim do 1355, kiedy to przeszły w ręce prywatne.
Specyfiką Zdun stało się w następnych skupienie w jednym miejscu kilku samodzielnych ośrodków miejskich. Drugie miasto – Nowe Zduny, zwane również Zdunami Niemieckimi – otrzymało prawa miejskie w roku 1637, a trzecie – Sieniutowo – w roku 1646. Scalenie nastąpiło w roku 1772. Rozkwit Zdun przypada na wieki XVII i XVIII, później jeszcze druga połowa wieku XIX. Spowodowany był położeniem w bezpośrednim sąsiedztwie granicy śląskiej oraz, po 1875 roku, wybudowaniem linii kolejowej.
W czasie II wojny światowej władzę nad Zdunami sprawował Amtskomisar Karl Kambach, a po nim Gustaw Reiman. 18 maja 1943 roku Niemcy zmienili nazwę miasta na ‚Treustadt(wierne miasto). Przesunięcie w 1945 roku granic państwa na zachód przyczyniło się do ograniczenia roli Zdun. Przed rokiem 1975 i od roku 1999 miasto należy administracyjnie do powiatu krotoszyńskiego, a w latach 1975-1998 do woj. kaliskiego.
W latach 1952-1983 proboszczem w zdunowskiej parafii pw. św. Jana Chrzciciela był prokurator Arcybiskupiego Seminarium Duchownego w Poznaniu i zastępca rektora Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, ksiądz Marian Kwiatkowski.
Zabytki
- ratusz z 1684 roku, rozbudowywany w XIX wieku, murowany z cegły, z szachulcową wieżą
z barokowym hełmem i latarnią, - kościół parafialny rzymskokatolicki św. Jana Chrzciciela z 1719 roku, barokowy,
- kościół ewangelicki z XVIII wieku, posiada cechy baroku i klasycyzmu,
- zespół domów z szachulcem, około 60 budynków z XVII i XVIII wieku
Turystyka:
Edukacyjna Ścieżka ekologiczna
Długość ścieżki wynosi 4280 m, orientacyjny czas przejścia 1-1,5 godziny. Szlak ten doskonale nadaje się na rodzinne spacery i wędrówki.
Pieszy szlak zielony Zduny – Krotoszyn – 12,2 km
Pieszy szlak czerwony Baszków – Krotoszyn – 15,3 km
Trasa rowerowa – długość całej trasy – 36 km.
Questy po Gminie Zduny
Basen kąpielowy
źródło:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Zduny
http://zduny.pl